فشار خون و ورزش

کارآزمایی های بالینی مطرح کرده اند که پایین آوردن فشار خون، مرگ ناشی از بیماری قلبی عروقی را کاهش می دهد. همچنین این مطالعات نشان میدهند که کاهش فقط ۲ میلیمتر جیوه در فشار متوسط دیاستولی در جمعیت عمومی، می تواند اساسأ خطر بیماریهای مرتبط با فشار خون بالا را کاهش دهد.

تلاش ها برای کنترل اپیدمی فشار خون بالا و عوارض قلبی عروقی و کلیوی آن در افراد دارای هیپرتانسیون اثبات شده، به طور سنتی بر درمان های فارماکولوژیک متمرکز هستند. بیش از ۵۰٪ بالغين ۷۴-۵۵ ساله فشار خون بالای میزان مطلوب دارند. یک فرد با فشار خون طبیعی در سن ۵۵ سالگی ۹۰٪ خطر ابتلا به فشار خون بالا در تمام طول عمر دارد. روش های اصلاح شیوه زندگی شامل رژیم غذایی و فعالیت فیزیکی، مداخلات خط اول در کنترل فشار خون بالا هستند، حتی هنگامی که درمان دارویی استفاده میشود. تکیه بر درمان دارویی به تنهایی یک راه حل ناکامل برای کنترل اپیدمی فشار خون بالا و عوارض آن است، زیرا تقریبا ۳۰٪ بالغین از هیپرتانسیون خود اطلاع ندارند، بیش از ۴۰٪ افراد دارای فشار خون بالا تحت درمان نیستند و فقط یک سوم بیماران دارای هیپرتانسیون قادر به حفظ فشار خون کمتر از حد 9/140 میلی متر جیوه هستند.

با توجه به این ملاحظات، سیاست گذاران ملی و بین المللی به اصلاح شیوه زندگی به عنوان وسیله ای برای پیشگیری، درمان و کنترل فشار خون توصیه می نمایند.

اصلاح شیوه زندگی می تواند به عنوان درمان آغازین پیش از شروع درمان دارویی و به عنوان مکمل دارو در افراد تحت درمان دارویی باشد. این تغییرات شیوه زندگی در افراد دچار فشارخون کنترل شده توسط دارو، باعث کاهش مصرف دارو و قطع آن در افراد بسیار باانگیزه ای که تغییرات پایدار در الگوی زندگی ایجاد می کنند، شوند. تغییرات الگوی زندگی در افراد سالم پتانسیل پیشگیری از هیپرتانسیون و کاهش فشارخون در سطح گسترده و بنابراین کاهش خطر عوارض بالینی مرتبط با فشار خون در کل جمعیت را دارند. طبقه بندی فشارخون) هفتمین گزارش کمیسیون مشترک ملی برای پیشگیری، تشخیص، ارزیابی و درمان فشارخون بالا (JNC VII) یک طبقه بندی فشار خون برای بالغين ۱۸ سال به بالا تهیه کرده است.

برپایه این طبقه بندی پره - هیپرتانسیون در دسته بیماری نیست، ولی واژه ای برای معرفی افراد در معرض خطر بالای هیپرتانسیون می باشد. افراد پره - هیپرتانسیو باید جهت کاهش خطر پیشرفت هیپرتانسیون در آینده در مورد اصلاح الگوهای زندگی مشاوره شوند، ولی نامزد درمان دارویی نمی باشند. علاوه بر این، در افرادی که پره - هیپرتانسیون و دیابت یا بیماری کلیوی دارند، در صورتی که تلاش برای اصلاح الگوی زندگی نتواند فشار خون را به 80/130 میلی متر جیوه یا کمتر برساند، باید به عنوان نامزد درمان دارویی مناسب قرار گیرند.

رابطه ورزش و فشارخون

کالج پزشکی ورزشی آمریکا (ACSM) افزایش فعالیت فیزیکی را بعنوان مداخله خط اول ای پیشگیری و درمان بیماران پره - هیپرتانسیو توصیه نموده است. همچنین دستورالعمل های موجود ورزش را به عنوان راهبرد درمانی برای بیماران درجه ۱ یا ۲ فشارخون توصیه کرده اند.

ورزش به چه میزان می تواند فشار خون را کاهش می دهد؟

بازنگری مقالات بر پایه شواهد توسط ACSM در سال ۲۰۰۴ در مورد ارتباط ورزش و فشار خون نتیجه گیریهای مهم زیر را مطرح می کند: > شیوه زندگی پرتحرک می تواند خطر پیشرفت هیپرتانسیون را کاهش دهد. افراد بی تحرک نسبت به همتاهای پرتحرک خود با افزایش سن، به میزان ۵۰-۳۰٪ خطر بیشتری برای ابتلا به فشارخون بالا دارند. > دو نوع از اثرات ورزش استقامتی (اثرات حاد و مزمن) قابل توجه هستند:

اثرات حاد: به خوبی اثبات شده است که ورزش فشارخون را پس از یک جلسه ورزش درمانی یا یک برنامه تمرین ورزشی قلبی ریوی، کاهش میدهد. افت فشارخون پس از یک جلسه ورزش درمانی معادل ۸-۵ میلی متر جیوه به مدت 11 - ۱۲ ساعت در سیستول و ۸-۶ میلی متر جیوه به مدت ۸-۶ ساعت در دیاستول است. اصطلاح افت فشار خون پس از ورزش (PEH) برای مشخص کردن این پدیده پس از یک جلسه ورزش درمانی بکار میرود. PEH هم در بیماران با فشار خون بالا و هم در افراد با فشار طبیعی رخ میدهد، ولی در افراد با فشار بالاتر میزان آن بیشتر است. بدون در نظر گرفتن شدت ورزش، اثرات PEH می تواند تا ۲۲ ساعت پس از ورزش باقی بماند. . اثرات مزمن: کاهش فشارخون پس از ورزش درمانی در حد ۲۵-۵ میلی متر جیوه برای سیستول و ۲۵-۳ میلی متر جیوه برای دیاستول متفاوت است و متوسط کاهش فشار برای بیماران مبتلا به فشارخون ۱۱ میلی متر جیوه در فشارخون سیستولی و ۸ میلی متر جیوه در فشار دیاستولی است. همچنین نشان داده شده است که ورزش فشارخون افراد طبیعی را نیز کاهش می دهد. به طور کلی، ورزش مقاومتی آثار مطلوب دراز مدتی بر فشارخون در حال استراحت دارد، ولی میزان کاهش فشار کمتر از چیزی است که برای برنامه ورزشی هوازی گزارش شده است. به علاوه، شواهد محدودی مطرح می کنند که ورزش مقاومتی PEH کمی دارد. .

این اندازه کاهش در فشار خون به نظر زیاد نیست، ولی ACSM بیان کرده است که ۲ میلی مترجیوه کاهش در فشار خون سیستولی و دیاستولی به ترتیب خطر سکته مغزی را ۱۴٪ و ۱۷٪ و خطر بیماری عروق کرونر را %۹ و ۶% کاهش میدهد.

چه کسانی از ورزش درمانی برای فشار خون سود می برند؟

تقريبا فشارخون ۷۵٪ از بیماران مبتلا به فشار خون با انجام ورزش درمانی کاهش می یابد. گرچه، کاهش فشار خون در بین افراد زیر متفاوت است:

 * زنان ممکن است کاهش فشارخون بیشتری از مردان داشته باشند.

*آسیاییها و ساکنین جزایر اقیانوس آرام کاهش فشار خون بیشتری از هند و اروپایی ها دارند.

*افراد مبتلا به فشار خون با نسبت بالاتر سدیم به پتاسیم (Na/K ) کاهش فشارخون بیشتری از آنهایی که نسبت سدیم به پتاسیم کمتری دارند، نشان میدهند.

*بالغين مبتلا به فشار خون با مقاومت عروق محیطی کمتر، در مقایسه با کسانی که مقاومت عروق محیطی بالایی دارند، کاهش فشارخون بیشتری را نشان میدهند.

*بیماران مبتلا به فشار خون با مقادیر بالاتر فشار خون ممکن است کاهش فشارخون بیشتری از کسانی که فشارخون مرزی یا طبیعی دارند، داشته باشند

* کاهش فشارخون در بیمارانی که بتابلوکر غیراختصاصی مصرف می کنند، در مقایسه با بیمارانی که سایر انواع داروها را مصرف می کنند، کمتر است.

بطور خلاصه، پاسخ به ورزش درمانی متفاوت است. ویژگی های افراد پاسخ دهنده و غیر پاسخ دهنده مشخص شده است و ممکن است تحت تأثیر پاتولوژی هیپرتانسیون وایا ژنتیک باشد. انجام مطالعات بیشتر در این زمینه لازم است.

آثار ورزش بر فشارخون یافته های اخیر بیان می کنند که هر یک MET افزایش ظرفیت هوازی پس از دوره تمرین باعث ٪۱۰ کاهش مرگ و میر به هر دلیلی می شود. با یک مدل برای آسان کردن آموزش به بیماران و جامعه بصورت پلکان فعالیت در شکل ۱ ارائه شده است. این شکل اهمیت فعالیت فیزیکی روزانه را نشان می دهد.

بسیاری از کارآزمایی های بالینی تصادفی شده نشان داده اند که فعالیت فیزیکی به طور معنا داری  فشار خون را کاهش می دهد، ولی در بسیاری از مطالعات مشاهده ای پس تبطیق با BMI و سایر عوامل خطر قلبی عروقی این ارتباط مشاهده نشد.

مکانیسم های ایجاد کننده اثرات مثبت فعالیت فیزیکی بر هیپرتانسیون متفاوت هستند و به طور کامل شناخته نشده اند.

منبع : کتاب ورزش و بیماریها نوشته دکتر فرزین حلب چی